Nhớ những ngày cuối năm,
khi làn gió đông se thắt, hai cây mai cong queo trước sân nhà tôi kết nụ, lúc này mọi người trong làng đều tất bật sửa
sang nhà cửa, đầu đường rộn ràng những câu chào hỏi và chuyên trò về việc làm
ăn và cưới hỏi vào năm mới. Chợ Côi và chợ Đưới bày bán đủ thứ đồ tết, đặc biệt hoa Cúc và hoa Vạn thọ vàng
rực cả chợ từ sáng đến chiều. Quanh làng, đâu đâu cũng thấy tràn ngập niềm thôi
thúc vì xuân.
Tôi hỏi:
-Còn bao lâu nữa mới tới
tết hở mẹ?
Mẹ bảo:
-Hăm chín ngày nữa.
Thế là tôi ngóng xuân
và đếm tết vào từng ngày; lòng thầm vui vì sắp đến ngày nghỉ học, được ăn mứt,
hạt dưa, bánh tét, bánh chân, được mẹ may áo quần mới để mặc đi lễ chùa đầu năm,
được lì xì, rồi cùng mấy đứa bạn hàng
xóm đến đình làng để đánh Cờ Oi, chơi bài Tới, bài Tiến Lên… vào chiều mồng một,
mồng hai tết.
Cứ mỗi sáng thức dậy vừa
bước xuống giường, chưa kịp súc miệng rửa mặt là tôi vồn vã hỏi mẹ:
- có phải còn 28 (27, 26…10,
9…1) ngày nữa là tết phải không me?
Mẹ kiên nhẫn trả lời:
- Ừ.
Không gì hồi hộp bằng
30, ngày cận tết; mọi người trong làng ùn ra chợ, ra đường; không khí rộn rã,
nô nức của dân làng khiến cho mùa xuân càng thêm nhiều ý vị. Nhớ năm nào đó, vừa
ăn cơm chiều 30 mươi xong, tôi hớn hở mặc
trước bộ đồ vải xẹt Lào (thay vì sáng mồng một mới được mặc) với màu đỏ chói mà
mẹ vừa may xong, cổ áo thắt nơ xanh lá cây, tay áo và lai quần viền ven trắng,
và mang đôi guốc gỗ cũng vừa mới mua có màu xanh nước biển, trên quai guốc có gắn
bông hồng bằng vải lụa vàng rất xinh. Tôi hãnh diện với áo quần mới, với đôi guốc
mới, và đi ỏng qua ẻo lại, không quên xách túi tiền lẻ của mẹ giao phó vào làng
phát cho người già neo đơn và người tật bệnh theo lời mẹ dặn: rằng làm phúc cuối
năm để sang năm hưởng phước.
Mới 7:00 giờ chiều, mẹ
bảo chị em chúng tôi đi ngủ sớm để khuya mẹ gọi dậy đón Giao thừa. Tôi lên giường
nằm mà mắt không thể nào nhắm được. Nhìn ra sau vườn qua lỗ hỏng của bức tường
gỗ, tôi thấy những tàu lá chuối đu đưa theo gió mà hình dung những cánh buồm
đang trôi trên những con sóng đen của đại dương và chờ đợi ánh bình minh bên
chân trời hắt hiu thăm thẳm; thi thoảng một vài cơn gió lướt nhanh khiến cho những
tàu lá bật lên bật xuống ẩn hiện ánh sáng của những ngọn đèn cầy đu đưa của nhà
hàng xóm ở sau nương nhà tôi. Lòng cảm thấy nôn nao, tôi bước xuống giường và
đi ra sân. Bóng đèn dầu ở bàn thờ trước hiên nhà tôi đã bị gió tạt qua tạt lại đen
thui. Nhìn bóng đèn của hai nhà cạnh bên cũng không khác gì mình. Một lúc, mẹ
tôi chong thêm một cây đèn sáp lớn, ánh sáng của nó lưng tưng nhảy nhót trước
gió thật là vui mắt; càng vui hơn khi thấy nhà nào cũng mở toang cửa, bên trong
ánh sáng liu riu, vài ba cái bóng người chao qua đảo lại trong nhà kia. Thoang
thoảng mùi nhang trầm đâu đó loang trong không gian thơm phức, trời đất như nồng
nàn hơn lúc nào cả.
Đến chừng 9:00 giờ tối,
tôi giúp mẹ chuẩn bị hương quả, bánh mức, xôi chè và thức ăn đặt ở bàn thờ để
rước ông bà. Sau đó, mẹ mặt áo dài xanh
ngồi lần chuỗi trước bàn thờ Phật, tôi ngồi sau lưng mẹ, lắng nghe tiếng thì thầm của mẹ…tiếng nhỏ lắm,
nhưng cũng đủ cho tôi nghe được danh hiệu Quan Thế Âm Bồ tát...Cứ chừng khoảng
mười tiếng niệm là mẹ chắp tay cúi đầu xuống đất lạy Phật, tôi cũng bắt chước mẹ
lạy Phật. Xong thời niệm Phật mẹ qua bàn thờ ba và ông bà thắp nhang và khấn rằng:
“Ba ngày tết, mời các vị về nhà vui tết cùng con cháu và phò hộ cho chúng nó mạnh
khỏe, đừng ốm đau…”
Tôi ngước mắt nhìn lên
di ảnh của ba, của ông bà nội ngoại như lung linh theo lời ước nguyện của mẹ. Ngọn đèn cầy trên bàn linh nhỏ xiu, dù không
đủ sáng và ấm trong đêm 30 của miền Trung, trong lòng tôi chợt ấm lên một cách
lạ thường với cảm giác rằng người thân của tôi đang đoàn tụ trong giây phút đó,
dù bên ngoài cơn gió giao thời vẫn rít lên trên nhưng cành phi lao già tuổi.
Xong lễ khấn, tôi giúp
mẹ sửa soạn mâm trái cây và lư nhang cúng giữa trời, treo lại tràng pháo Tống trước
mái hiên vừa rơi xuống đất vì bị gió
đánh gãy đứt dây. Tràng pháo của nhà tôi rất dài, gần chấm xuống đất, có màu đỏ
thẫm giống như bức màn sáo treo ở cửa nhà của Bảy Chú Lùn trong quyển sách tập
đọc lớp bốn của tôi. Nhà của bác Tư Chèo và bà Thơm Mối ở kế bên nhà tôi cũng
treo pháo đỏ như nhà tôi, nhưng tràng pháo của họ nhỏ hơn và ngắn hơn, dù đã
móc trên bụi tre rậm bên hông nhà mà cũng bị gió thổi tới tấp, bay phấp phơi; tôi
cứ trông theo mà lòng lắt lư lo sợ rằng chúng sẽ rơi mất. Loay hoay một lúc,
tôi chợt thấy tất cả sân nhà xung quanh sáng lên, nhà con Bòn và thằng Lượm học
cùng lớp ở bên kia sông nhà tôi cũng sáng lên, rồi cả làng sáng lên như trăng khuya
21, rồi nhiều bóng người lững thững nhấp nhô trong ánh sáng huyền diệu ấy. Mẹ
nói sắp đến Giao thừa, và bảo tội gọi tất cả chị em thức dậy.
Thằng Chó Lớn và Chó
Don em tôi khóc rú lên không chịu thức. Chỉ có tôi, thằng Cu Anh, chị Cả cùng mẹ
tôi chuẩn bị đón giao thừa. Ba chị em tội ngồi trệt trước ngạch cửa nhà và dòm
qua lũ trẻ hàng xóm nhà kế bên, chúng nó cũng ngồi chao vao trước ngạch cửa nhà
như chúng tôi; chỉ có những người lớn đi lui đi tới làm gì đó trước sân nhà. Chốc
chốc, chị Cả tôi nóng lòng hỏi mẹ:
- Còn bao lâu nữa mới đốt
pháo hở mẹ?
Mẹ bình thản:
-Sắp rồi…
…Một âm thanh bất chợt nổ
tách…tách...ở làng trên phát ra, tất cả chúng tôi đứng dậy, mẹ bảo đứng ra xa
tràng pháo. Nhanh tay, me rút que diêm quẹt lửa châm vào ngòi pháo….những tia lửa
xẹt ra, rồi một tiếng nổ ‘đùng’ to lớn;
chúng tôi nhảy tửng lên vui mừng và dùng hai tay bịt tai và la lớn, lũ trẻ nhà
kế bên cũng bịt lỗ tai và la lớn nhưng vẫn không át được tiếng pháo Giao thừa.
Những tiếng nổ vang trời tiếp theo cứ đùng…đùng…đùng…liên hồi như xé toạc màn đêm.
Rồi tiếng pháo nổ đùng …đùng… của nhà kế bên, tiếng pháo nổ đùng .. đùng… của
nhà kia nhà nọ, làng trên làng dưới cùng nhau nổ vang sáng rực cả bầu trời tạo
thành hàng vạn ngôi sao lấp la lấp lánh. Chừng mười phút sau, lúc tiếng pháo Giao
thừa đón mừng năm mới đã im phắc là tiếng ba hồi chuông trống Bát Nhã của chùa Đông
Hồ
vang lừng; trong làn khói hương nghi ngút, mọi người đều chắp tay và thầm nguyện
ân Tam bảo phò trì cho năm mới… Khi hồi chuông trống vừa dứt, nhà nhà tắt đèn tắt
nến đi ngủ, ngổn ngang xác pháo rãi đỏ ngập sân nhà.
Sau giờ đón Giao thừa, chị
em tôi đều leo lên giường ngủ tiếp. Riêng tôi được nằm chung với mẹ, tôi thấy mẹ
cứ tráo mắc nhìn vào khoảng không. Ngạc nhiên, tôi hỏi:
-Mẹ không nhắm mắt ngủ?
mẹ không mệt hả?
-Mẹ chờ nghe tiếng gà
gáy.
-Nghe tiếng gà để làm
chi hả mẹ?
-Để biết rằng năm ni
làng mình được mùa hay mất mùa. Nếu sau giờ Giao thừa mà chó sủa trước thì năm
ni làng mình mất mùa và sẽ có ăn trộm. Còn nếu làng mình năm ni được mùa, vui vẻ
ấm no thì có điềm gà gáy trước.
-Ai nói với mẹ rứa?
- Đó là tục tin lâu đời
của ông bà và của làng mình.
-Thiệt hả mẹ?
-Ừ.
Tôi nhìn ra ngoài sân, không
thấy gì cả, ngoài bức màn đen khổng lồ đang ôm choàng cả không gian tĩnh mịch.
Tôi bắt chước mẹ nhìn lên trần nhà, lắng lòng chời đợi…để nghe tiếng gà gáy chứ
không phải tiếng chó sủa hay tru. Không gì để nghe cả… ngay cả tiếng con ễnh ương
bì bõm sau bờ ao hằng đêm cũng im ru, chỉ còn tiếng gió rất nhẹ vi vu trên rặng
cây cao niên sau hiên nhà. Vạn vật im lìm như đang chìm vào giấc ngủ mê say.
Meo….meo…, con mèo Mun
nhà tôi đi theo con mèo cái nhà ông Giò ba ngày nay, bất chợt trở về ré lên
trong đêm. Tôi thúc vào tay mẹ và nói:
- Mẹ ơi năm ni mèo kêu
trước, coi chừng nghèo đó!
-Đừng nói tầm bậy, con
mèo kêu chỉ có nhà mình nghe, không phải là điềm báo của cả làng.
Mẹ tôi nói với vẻ mặt
nghiêm khắc hơn.
Tôi im lặng chờ đợi tiếp…Thời
khắc trôi qua lúc này đối với tôi sao mà chậm quá! Tôi lăn qua lăn lại một hồi rồi
mệt lử, và trong khi sắp đi vào cõi mộng bỗng tiếng gà khuya từ xa vọng lại: Ò
…ó…o…o…
Giật mình, tôi thấy mẹ
vùng dậy và thở phào nhẹ nhõm. Vẻ mặt tươi vui, mẹ bước xuống giường và đến bàn
Phật, bàn linh thắp hương vái lạy và khẽ nói: “Năm ni vui rồi…”
Không biết làng trên
thì sao, làng tôi hình như năm nào sau lễ đón Giao thừa một lúc là tiếng gà
khuya vang lên, chỉ một tiếng gà khởi đầu, báo hiệu niềm tin và hy vọng về một năm mới yên
lành nơi miền thôn dã. Tương lại đơn giản được hẹn ước bằng tiếng gà xuân khoác
trên những cánh đồng với hai mùa mưa nắng hài hòa.
Bây giờ làng tôi có còn
đón xuân với tiếng pháo tưng bừng như xưa không? Có còn lắng nghe tiếng gà khuya
sau phút Giao thừa im ắng ấy? Tiếng gà xuân hôm nao đã êm đềm đi vào ký ức tuổi
thơ của tôi, vẳng nghe đâu đây chốn quê xưa thanh bình êm ả.
Thích nữ Tịnh Quang
%20-%20Copy%20-%20Copy.png)
No comments:
Post a Comment