Ý Chí Và Tự Do

Tự do đã được coi là giá trị lớn nhất của văn hóa Mỹ kể từ khi tuyên ngôn độc lập ra đời, và cho đến ngày nay, tự do được xem như là căn bản của tất cả nền văn hóa toàn cầu. Ngày nay, trong xã hội hiện đại, con người đang từng bước khôi phục giá trị của quyền tự do cá nhân, quyền của một công dân hay nhân quyền.

Khái niệm "tự do cá nhân" được thể hiện trên các phương tiện truyền thông hiện nay, trong các bài phát biểu của các nhà lãnh đạo chính trị với những hiến pháp cụ thể, về quyền của con người, quyền được nói, quyền được chọn lựa…

Tuy nhiên, tự do theo những phạm trù triết học không ngoài đặc trưng về bản chất của con người và sự tồn tại của con người. Tự do trong bản chất có quan hệ với sự tồn tại, tự do là “ý chí, phạm vi của chính nó, khả năng của nó” để hành động theo cách của nó: thiếu kiềm chế, trói buộc, nô lệ, khuất phục trước ý chí của người khác? Tôi có tự do của tôi, tôi có quyền cá nhân, quyền được nói, quyền sống…không ai ép buộc tôi, xâm phạm hay chỉ trích tôi, nhưng tôi có quyền chỉ trích kẻ khác?

Với giải pháp lựa chọn thay thế, trong sự tự do tinh thần, suy nghĩ và hành động theo những ý tưởng và mong muốn, không phải vì sự ép buộc bên trong hay bên ngoài, con người mới có cơ hội cảm nhận được sự tự do của chính mình. Tự do là một trạng thái của tâm trí; nó là một khái niệm triết học phản ánh quyền bất khả xâm phạm của con người được thực hiện ý chí của con người. Ngoài tự do, chúng ta không thể nhận ra sự giàu có của thế giới nội tâm và khả năng của mình. Tự do bắt đầu chính xác nơi một người cố tình hạn chế những ham muốn đối với bản thân.

Tự do trên nền tảng hiện hữu, ý chí tự do là một cuộc cách mạng của tinh thần, thôi thúc con người tìm đến sức mạnh của niềm tin để chinh phục tất cả, vượt qua những hiện hữu thực tại. Tự do là vấn đề cá nhân khi trở thành bi kịch: hành động như một sự tham cầu, nô lệ danh vọng, nghĩa vụ, nô lệ bởi tự do của chính mình.

Ý chí tự do xác định nhân cách của con người từ bên trong, không phải là sự lựa chon giữa thiện và ác, trạng thái lựa chọn có thể dẫn đến cảm giác bị nô lệ, chọn lựa con đường giải thoát là khi ta có cảm giác trói buộc. Tự do chọn lựa niềm tin, tín ngưỡng lại càng là một bi kịch của sự lôi kéo và trách nhiệm. Tự do hay giải thoát chỉ là sự hứa hẹn, nếu tự do đi từ vâng giữ phủ phục đều sinh ra đau khổ thậm thâm, khước từ tự do và giải thoát mới có thể làm giảm bớt đau khổ, đừng nghĩ đến giải thoát, đừng mong cầu giải thoát tự do mới có thể giải thoát tự do thực sự.

Mà tự do là một ý tưởng phổ quát, mỗi người đều đang phấn đấu cho ý chí tự do của mình, trong sự lựa chọn và thay thế khác nhau hoặc đồng ý hay từ chối, hoặc nói làm hay không với một số hành động của mình để mang lại cảm giác tự do, và cảm giác ấy cũng là một ý tưởng.

Tự do chỉ có thể những phút giây không suy nghĩ từ bên trong, giải thoát là không có gì để thoát, cũng không có gì để đạt được, cái mà chúng ta đạt là từ người khác, từ sự nô lệ, nô lệ ý tưởng, nô lệ ý thức hệ, nô lệ thần thánh không phải là tự do thực sự.

Tự do thực sự khi tâm không còn khởi niệm hướng đến tự do hay giải thoát.

TNTQ